เขย่าการศึกษา! สพฐ.เดินหน้าควบรวมโรงเรียนเล็ก 996 แห่งใน 3 ปี เน้นกลุ่มไร้ ผอ.-นักเรียนต่ำกว่า 120 คน คาดตัวเลขจริงอาจสูงกว่าเป้า
วันที่ 7 สิงหาคม 2568 นายพัฒนะ พัฒนทวีดล รองเลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (กพฐ.) เปิดเผยว่า สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) กำหนดแผนควบรวมโรงเรียนขนาดเล็กทั่วประเทศ 996 แห่ง ภายในระยะเวลา 3 ปี จากจำนวนโรงเรียนขนาดเล็กทั้งหมด 15,757 แห่ง โดยดำเนินการตามความสมัครใจของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง
แผนควบรวมแบ่งออกเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ปีการศึกษา 2568 จำนวน 115 แห่ง, ปีการศึกษา 2569 จำนวน 217 แห่ง และปีการศึกษา 2570 จำนวน 664 แห่ง โรงเรียนเป้าหมายส่วนใหญ่มีนักเรียนน้อยกว่า 120 คน และไม่มีผู้อำนวยการโรงเรียนประจำการ อย่างไรก็ตาม ตัวเลข 996 แห่งเป็นเพียงการประเมินเบื้องต้น อาจมีการควบรวมมากกว่านี้หากชุมชน ครู และผู้บริหารเห็นชอบร่วมกัน
นายพัฒนะระบุว่า โรงเรียนที่ไม่ได้อยู่ในเป้าหมายส่วนใหญ่ยังสามารถบริหารจัดการได้ด้วยตนเอง เนื่องจากมีบุคลากรเพียงพอ พร้อมย้ำว่าการควบรวมจะไม่บังคับ ปัจจัยที่ทำให้บางพื้นที่ไม่เห็นด้วย เช่น ความปลอดภัยของเด็กเล็ก โดยเฉพาะระดับอนุบาลที่ไม่สามารถเดินทางเองได้ ทั้งนี้ สพฐ.จะไม่เร่งรัดหากโรงเรียนยังสามารถจัดการเรียนการสอนได้ตามปกติ แต่บางพื้นที่อาจควบรวมได้ง่ายเนื่องจากจำนวนประชากรลดลง การคมนาคมสะดวกขึ้น และมีงบประมาณสนับสนุนค่าเดินทางนักเรียนต่อเนื่อง
การดำเนินงานสืบเนื่องจากมติคณะรัฐมนตรี 7 ตุลาคม 2562 ตามข้อเสนอของคณะกรรมการกำหนดเป้าหมายและนโยบายกำลังคนภาครัฐ (คปร.) เพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษา ลดภาระงบประมาณด้านบุคลากรและการบริหารจัดการ โดยกำหนดเกณฑ์ว่าโรงเรียนที่ควบรวมต้องอยู่ห่างจากโรงเรียนในตำบลเดียวกันไม่เกิน 6 กิโลเมตร และไม่กระทบสิทธิของนักเรียน ครู ผู้อำนวยการ และชุมชน
ด้านการจัดการทรัพย์สินหลังควบรวม สพฐ.กำหนดให้โอนวัสดุ ครุภัณฑ์ และที่ดินไปยังโรงเรียนหลัก หรือดำเนินการจำหน่ายตามระเบียบที่เกี่ยวข้อง พร้อมเปิดโอกาสให้หน่วยงานท้องถิ่นและ กศน. เข้าขอใช้พื้นที่เพื่อประโยชน์ชุมชน เช่น การพัฒนาเป็นแหล่งเรียนรู้
สำหรับการแก้ปัญหาบุคลากร สพฐ.ได้จัดสรรงบประมาณจ้างครูอัตราจ้างและนักการภารโรงให้โรงเรียนทั่วประเทศรวมกว่า 2,237 ล้านบาทในปีงบประมาณ 2565 และดำเนินการต่อเนื่องในปีงบประมาณ 2566 เพื่อให้โรงเรียนมีบุคลากรเพียงพอและส่งเสริมการจ้างงานในพื้นที่
